Witamina A

  • Posted on

Witamina A – co to jest, właściwości, występowanie, nadmiary i niedobory. Witaminy to organiczne związki chemiczne, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Substancje te są dostarczane wraz z pożywieniem, ale czasami stają się niedobory, co prowadzi do pogorszenia kondycji człowieka. Witamina A to właściwie cała grupa związków organicznych z grupy retinoidów. Co ciekawe, może być pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego. Jest ważną substancją, która pełni wiele funkcji w organizmie.

Co to jest witamina A?

Witamina A to grupa organicznych substancji chemicznych zawartych w retinoidach. W produktach roślinnych witamina A znana jest jako beta-karoten lub prowitamina A, a u zwierząt i ludzi występuje w postaci retinolu. Gromadzi się w wątrobie i tkance tłuszczowej, a co ważne, może być przekształcany z prowitaminy A w retinol. Witamina A jest lekkostrawna i rozpuszczalna w tłuszczach. Jego wady są rzadkie, ale istnieje ryzyko przedawkowania. Znacząco wpływa na funkcjonowanie całego organizmu, dlatego warto zadbać o jego odpowiednią podaż.

Jaka jest rola witaminy A w organizmie człowieka?

Witamina A
Witamina A

Najważniejszą i najbardziej podstawową formą witaminy A jest retinol. Witamina A to karotenoid, pochodna karotenu, najsilniejszym prekursorem witaminy A jest beta-karoten, który w ścianie jelit i wątrobie przekształca się w witaminę A. Witamina A jest niezwykle ważna dla organizmu człowieka. Bierze udział w procesie widzenia i odbierania bodźców wzrokowych, ponadto wpływa na funkcję i wygląd skóry oraz bierze udział w mechanizmach różnicowania komórek nabłonka. Warto podkreślić, że posiada właściwości fotoochronne i antyoksydacyjne, dzięki czemu zapobiega procesom starzenia. Bierze również udział w procesach rozrodczych, wpływając na prawidłowy rozwój komórek układu rozrodczego oraz procesy wzrostu tkanki kostnej. Ma działanie wspomagające układ odpornościowy i bierze udział w produkcji czerwonych krwinek. Witamina A jest częścią wielu procesów biochemicznych, które są ważne dla organizmu.

Gdzie mogę znaleźć witaminę A?

Zapewnienie odpowiedniej podaży witaminy A jest łatwe, ponieważ występuje we wszystkich rodzajach produktów. Retinol znajduje się w pokarmach zwierzęcych, podczas gdy beta-karoten znajduje się w pokarmach roślinnych. Związki te charakteryzują się różnym działaniem, chociaż retinol jest lepiej przyswajany przez organizm i lepiej przez niego wykorzystywany. Wątroba wołowa i wieprzowa jest szczególnie bogata w witaminę A. Ponadto występuje również w mleku, serze, maśle i jajach. Produkty te zawierają cenny retinol. Jeśli chodzi o beta-karoten, najlepszym wyborem są: dynia, morele, pomidory, sałata, szpinak, marchewka i pietruszka. Oczywiście witaminę A można również dostarczyć do organizmu poprzez stosowanie suplementów.

Sprawdź koniecznie:

Jakie są skutki niedoboru witaminy A?

Niedobór witaminy A jest rzadki w krajach wysoko rozwiniętych, ale czasami jej dostępność może być zbyt niska. Dzieje się tak, gdy zespół występuje, zwłaszcza gdy osobie towarzyszy zaburzenie odżywiania lub inny spadek, który wpływa na funkcję układu oddechowego. Niedobór witaminy A w organizmie człowieka objawia się następującymi chorobami:

      • nawracające ciężkie infekcje,
      • zwiększona łamliwość i wypadanie włosów,
      • uszkodzenie zębów i próchnica szkliwa,
      • nadmierna suchość skóry trądzikowej, złuszczanie naskórka,
      • suchość oka, powodująca stany zapalne i podrażnienia,
      • ślepota zmierzchowa, czyli gorsze widzenie w warunkach słabego oświetlenia.

Hiperwitaminoza witaminy A może mieć poważne konsekwencje, pogarszając jakość życia człowieka. Są szczególnie niebezpieczne dla dzieci, ponieważ niski poziom tej witaminy może prowadzić do poważnych powikłań. Niedobór witaminy A może powodować częste biegunki, które u dzieci mogą prowadzić do zaburzeń elektrolitowych i skrajnego odwodnienia. To odwodnienie stanowi realne zagrożenie dla ludzkiego życia. Ponadto niedobór witaminy A może prowadzić do zahamowania wzrostu, upośledzenia rozwoju kości i uszkodzenia oczu, co może prowadzić do trwałej ślepoty.

Z czym związany jest nadmiar A?

W krajach UE ludzie często doświadczają raczej nadmiaru niż niedoboru witaminy A. Co ważne, jest również szkodliwy dla zdrowia człowieka. Często jest to spowodowane niewłaściwą suplementacją związku, czyli przyjmowaniem większej ilości preparatu niż zaleca producent. Jeśli chcesz uniknąć przedawkowania witaminy A, porozmawiaj z lekarzem o jej stosowaniu i wykonaj kilka testów diagnostycznych przed otrzymaniem suplementów. Dzięki nim można z góry określić poziom witaminy A w organizmie i w razie potrzeby uzupełnić jej niedobory. Osoby z hiperwitaminozą A mogą mieć:

      • rozmyty obraz,
      • ból głowy,
      • nadmierne pocenie,
      • wymiociny,
      • mdłości,
      • zmniejszony apetyt,
      • chroniczne zmęczenie,
      • słabe ciało,
      • zwiększone ryzyko złamań,
      • uczulony na światło słoneczne,
      • nadmierne napięcie i podniecenie.

W przypadku wystąpienia objawów przedawkowania należy odstawić suplementy diety. Warto również udać się na konsultację lekarską.